Iwona Kamińska - ZAJĘCIA TECHNICZNE - CZĘŚĆ KOMUNIKACYJNA

 PROGRAM NAUCZANIA DLA KLAS 4‒6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Cele edukacyjne

Podstawa Programowa Kształcenia Ogólnego bardzo precyzyjnie określa cele szczegółowe całości zajęć technicznych. Dla przejrzystości w programie cele kształcenia zostały wyodrębnione dla każdej części programu/podręcznika oddzielnie. Cele wychowania wynikają z całości materiału, są integralne i tak zostały opisane. Nie ulega wątpliwości, że w Podstawie Programowej największy nacisk kładzie się na kształtowanie u uczniów określonych umiejętności i postaw wobec techniki, a także opanowanie przez uczniów praktycznych metod działań technicznych.

Opisane cele pozwalają zrealizować te założenia.

Cele ogólne

Celem kształcenia ogólnego w szkole podstawowej jest:

1) przyswojenie przez uczniów podstawowego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki, dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich doświadczeniom uczniów;

2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;

3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.

Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego w szkole podstawowej należą:

1) czytanie – rozumiane jako prosta czynność, umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;

2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;

3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa;

4) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także w celu wyszukiwania i korzystania z informacji;

5) umiejętność uczenia się jako sposób zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;

6) umiejętność pracy zespołowej.

Cele kształcenia – wymagania ogólne zajęć technicznych

I. Rozpoznawanie i opis działania elementów środowiska technicznego.

II. Planowanie i realizacja praktycznych działań technicznych (od pomysłu do wytworu).

III. Sprawne i bezpieczne posługiwanie się sprzętem technicznym.

 Cele szczegółowe kształcenia i wychowania

 Część komunikacyjna

1. Pieszy uczestnikiem ruchu drogowego

Uczeń:

• wyjaśnia określenia: uczestnik ruchu, pieszy, kierujący, pasażer,
• wymienia i omawia wszystkie elementy drogi,
• wskazuje różnice pomiędzy drogą w mieście i poza miastem,
• wyjaśnia pojęcie prawa o ruchu drogowym,
• omawia znaczenie wybranych znaków dot. pieszych,
• wymienia znaki o szczególnych kształtach i uzasadnia ich odmienność,
• wyjaśnia hierarchię ważności przepisów drogowych, znaków, sygnałów świetlnych oraz poleceń wydawanych przez osoby kierujące ruchem,
• omawia prawa i obowiązki pieszego,
• przewiduje skutki związane z nieprawidłowym sposobem poruszania się pieszych,
• wykazuje potrzebę stosowania elementów odblaskowych,
• wskazuje zasady korzystania z drogi przez pieszych w strefie zamieszkania,
• uzasadnia poruszanie się kolumny pieszych lewą stroną pobocza lub drogi,
• wymienia zasady przechodzenia przez jezdnię w miejscach oznakowanych i nieoznakowanych,
• wymienia zakazy obowiązujące pieszych,
• przedstawia zagrożenia wynikające z nieprzestrzegania zakazów,
• wyjaśnia znaczenie zasady szczególnej ostrożności i ograniczonego zaufania dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

2. Użytkownicy transportu zbiorowego i indywidualnego

Uczeń:

• klasyfikuje środki transportu,
• wskazuje znaki drogowe, którymi oznacza się przystanki,
• dostrzega zagrożenia wynikające z niewłaściwego zachowania się osób oczekujących,
• wymienia zasady zachowania się w środkach komunikacji miejskiej,
• wskazuje zasady oznaczania miejsc dla osób niepełnosprawnych oraz z dzieckiem na ręku,
• wskazuje zachowania, które zagrażają bezpieczeństwu,
• przewiduje skutki niewłaściwego zachowania się pasażerów,
• uzasadnia konieczność jazdy z ważnym biletem,
• uzasadnia konieczność używania pasów przez kierującego i pasażerów,
• omawia sposoby przewożenia małych dzieci – wskazuje na konieczność stosowania fotelików i siedzisk z atestem.

3. Rowerzyści w ruchu drogowym

Uczeń:

• wskazuje na kartę rowerową jako dokument upoważniający rowerzystę do jazdy po drodze; wymienia warunki jej uzyskania,
• ocenia poziom własnych umiejętności w zakresie jazdy rowerem,
• podaje definicję roweru, wymienia pojazdy spełniające tę definicję,
• wymienia obowiązkowe wyposażenie roweru,
• omawia poszczególne układy techniczne roweru ze względu na ich budowę i funkcję, jaką pełnią,
• wskazuje główne części i podstawowe mechanizmy roweru mające wpływ na bezpieczeństwo jazdy,
• wymienia zakres czynności wchodzących w skład konserwacji bieżącej i okresowej,
• dostosowuje rower do potrzeb swojej sylwetki,
• posługuje się instrukcją obsługi roweru,
• wymienia prawa i obowiązki rowerzysty,
• wyjaśnia zagrożenia oraz przewiduje skutki wynikające z niewłaściwego zachowania się rowerzysty na drodze,
• dostrzega związek pomiędzy odpowiednim zachowaniem wszystkich uczestników ruchu a bezpieczeństwem na drodze,
• wymienia manewry w ruchu drogowym, w których wymagane jest zachowanie szczególnej ostrożności,
• charakteryzuje podział znaków i sygnałów drogowych,
• opisuje oraz podaje znaczenie najważniejszych znaków pionowych i poziomych,
• definiuje pojęcia: hamowanie, bezpieczna prędkość i bezpieczny odstęp,
• wyjaśnia zależność pomiędzy prędkością a drogą hamowania,
• wyjaśnia zasady: włączania się do ruchu, zmiany pasa ruchu i kierunku jazdy oraz zawracania,
• wskazuje różnice pomiędzy omijaniem, wymijaniem i wyprzedzaniem,
• zwraca uwagę na konieczność wcześniejszego sygnalizowania zamiaru wykonania każdego manewru,
• przewiduje zagrożenia, które mogą wystąpić podczas wykonywania manewrów,
• charakteryzuje poszczególne rodzaje skrzyżowań drogowych,
• omawia znaki regulujące pierwszeństwo przejazdu przez skrzyżowanie,
• wyjaśnia stosowanie zasady „prawej ręki”,
• określa zasady przejazdu na skrzyżowaniach równorzędnych, podporządkowanych, z  sygnalizacją świetlną oraz na rondzie,
• uzasadnia konieczność stosowania zasady szczególnej ostrożności i ograniczonego zaufania,
• analizuje zagrożenia i wskazuje nieprawidłowe zachowania uczestników ruchu,
• wymienia korzyści dla rowerzystów wynikające z wyznaczania śluz na skrzyżowaniach.

4. Gdy zdarzy się wypadek

Uczeń:

• wskazuje na różnicę między wypadkiem a kolizją,
• przewiduje skutki lekkomyślnego zachowania się uczestników ruchu,
• podaje numery telefonów: pogotowia ratunkowego, policji, straży oraz tel. 112,
• wskazuje kolejność działań osób będących świadkami wypadku,
• formułuje treść zgłoszenia wypadku na drodze,
• wskazuje na własne bezpieczeństwo,
• demonstruje ułożenie osoby nieprzytomnej w pozycji bocznej ustalonej,
• wymienia wyposażenie apteczki,
• dobiera odpowiedni środek opatrunkowy do rodzaju kontuzji (skaleczenie, otarcie, zwichnięcie) – wykonuje opatrunek,
• stosuje rękawiczki jednorazowe przy opatrywaniu symulowanych ran.

5. Bezpieczeństwo w terenie

Uczeń:

• wymienia czynności, związane z przygotowaniem wycieczki,
• omawia zasady bezpieczeństwa nad wodą i w górach,
• dostrzega niebezpieczeństwa wynikające z nie stosowania się do regulaminów i zaleceń,
• podaje sposób postępowania w przypadku odłączenia się od grupy,
• wskazuje służby ratownicze działające w górach i nad wodą (identyfikuje skróty GOPR i WOPR, podaje telefon alarmowy 112),
• wymienia niezbędną odzież i ekwipunek ze względu na porę roku,
• planuje wycieczkę.

.