Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego w kl. V – VI

opracowany na bazie:

 

1. Podstawy programowej kształcenia ogólnego określonej w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2002r nr51,poz.458 ze zm.).

2. Programu GWO„Między nami”, nr DKW – 4014- 37/01.

3. Podręczników języka polskiego:

a) A. Łuczak, A. Murdzek, Między nami. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy V szkoły podstawowej,GWO.

Język polski. Zeszyt ćwiczeń dla klasy V szkoły podstawowej,GWO .

b) A. Łuczak, A. Murdzek, Między nami. Podręcznik do kształcenia literackiego,

kulturowego i językowego dla klasy VI szkoły podstawowej,GWO .

Język polski. Zeszyt ćwiczeń dla klasy VI szkoły podstawowej, GWO.

4. A. Murdzek, J. Piasta – Siechowicz, Między nami. Książka dla nauczyciela, GWO.

5. Rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu

oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania

sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. nr 83, poz. 562 ze zm.)

6. Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania Szkoły Podstawowej w Wyszynach Kościelnych.

 

 

Na początku każdego roku szkolnego, najpóźniej do końca września, uczeń i jego rodzice (prawni opiekunowie) zostają zapoznani z wymaganiami edukacyjnymi z języka polskiego. Uczniowie uzyskują odnośne informacje w czasie pierwszych lekcji języka polskiego, rodzice podczas pierwszego zebrania w szkole.

Nauczyciele na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno - pedagogicznej, dostosowują wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się,

umożliwiające sprostanie tym wymaganiom.

OGÓLNE KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE VI

 

MÓWIENIE

Na poziomie podstawowym uczeń:

- jako nadawca i odbiorca komunikatu buduje spójne, logiczne wypowiedzi,posługując się poprawnym, odpowiednio dobranym słownictwem,

- formułuje pytania i odpowiedzi odpowiednie do sytuacji komunikacyjnej,

- uczestniczy w dyskusji,

- przedstawia logiczne argumenty,

- stosuje się do zasad kulturalnej dyskusji,

- opowiada, stosując różnego rodzaju wypowiedzenia,

- wzbogaca opowiadanie, wprowadzając dialog,

- opisuje swoje przeżycia w danej sytuacji, nazywa przeżycia wewnętrzne bohatera lektury,

- charakteryzuje bohatera, ocenia jego postępowanie,

- wygłasza z pamięci teksty poetyckie i prozatorskie, stosując się do zasad interpunkcji oraz intonacji zdaniowej,

- świadomie korzysta z niewerbalnych środków komunikacji i wzbogaca nimi komunikat werbalny,

- stara się zachować poprawność językową i stylistyczną wygłaszanych komunikat

Na poziomie ponadpodstawowym uczeń:

- świadomie uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej,

- buduje spójne, poprawne pod względem językowym wypowiedzi, zróżnicowane stylistycznie w zależności od intencji nadawcy i rodzaju adresata,

- umiejętnie korzysta z bogatego zasobu słownictwa,

- aktywnie uczestniczy w dyskusji na podany temat,

- uzasadnia swoje stanowisko przez logiczne, przekonujące argumenty poparte odpowiednimi przykładami,

- przejawia szczególną dbałość o przestrzeganie zasad kulturalnej dyskusji,

- ubarwia opowiadanie dialogiem, opisem przeżyć wewnętrznych i monologiem wewnętrznym postaci,

- za pomocą odpowiedniego słownictwa pośrednio i bezpośrednio charakteryzuje bohatera, analizuje i ocenia jego postawę, biorąc pod uwagę motywy działania i odwołując się do systemu uniwersalnych wartości moralnych,

wygłaszając teksty z pamięci, podejmuje próbę interpretacji głosowej, stosuje pauzę, dobiera odpowiednią barwę i ton głosu, zaznacza akcenty logiczne,

- wykorzystuje odpowiednio dobrane środki komunikacji niewerbalnej, dbając,aby intencja nadawcy oraz cel komunikatu językowego były czytelne dla adresata,

- stosuje normy językowe, dba o poprawność stylistyczną komunikatu, dokonuje

autokorekty wygłaszanego tekstu.

 

CZYTANIE

Na poziomie podstawowym uczeń:

- czyta ze zrozumieniem na poziomie semantycznym i krytyczno - twórczym odpowiednio dobrane teksty literackie,

- rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową,

- analizuje zależności między użytymi w utworze środkami stylistycznymi a jego treścią,

- wyróżnia postać mówiącą w różnych gatunkach i rodzajach literackich,

- rozróżnia pojęcia fabuła, akcja, wątek,

- wyróżnia rodzaje powieści i opowiadania,

- formułuje wnioski na podstawie treści wybranych z utworu epickiego i poetyckiego,

- odczytuje takie teksty kultury, jak: obraz, plakat, komiks, rzeźba,

- zauważa podobieństwa i różnice między utworem literackim a jego adaptacją filmową lub teatralną,

- dostrzega różnice w realizacji tego samego tematu lub motywu w różnych dziedzinach sztuki i w różnych formach wypowiedzi artystycznej,

- dostrzega mechanizmy oddziaływania reklamy na odbiorcę, tworzy własne reklamy.

Na poziomie ponadpodstawowym uczeń:

- czyta różne teksty literackie na poziomie krytyczno- twórczym,

- rozumie funkcję użytych w utworze środków stylistycznych, odczytuje znaczenie przenośne i symboliczne odpowiednio dobranego tekstu poetyckiego i prozatorskiego,

- analizuje znaczenie postaci mówiącej w tekście,

- badając strukturę świata przedstawionego, posługuje się terminami fabuła,akcja, wątek,

- wyróżnia cechy opowiadania i różnych rodzajów powieści,na podstawie analizy treści utworów poetyckich prozatorskich

- odkrywa podstawowe prawa dotyczące człowieka i otaczającego go świata,

- analizuje i odczytuje odpowiednio dobrane teksty kultury na poziomie krytyczno -twórczym,

- porównuje utwory literackie z ich adaptacją filmową lub teatralną,

- bada zależności między tworzywem wypowiedzi artystycznej a realizacją tego samego tematu lub motywu w różnych dziedzinach sztuki,

- wypowiada opinie na temat reklam i wyjaśnia werbalne oraz niewerbalne mechanizmy oddziaływania reklamy na odbiorcę.

SŁUCHANIE

Na poziomie podstawowym uczeń:

- słucha i rozumie wypowiedzi swoich kolegów jako aktywny uczestnik sytuacji komunikacyjnej,

- dokonuje przekładu intersemiotycznego wysłuchanego komunikatu na np..scenkę dramatyczną, ilustrację do tekstu, piosenkę, słuchowisko, utwór poetycki.

Na poziomie ponadpodstawowym uczeń:

- analizuje przenośny sens wysłuchanego tekstu,

- dokonuje przekładu intersemiotycznego wysłuchanego komunikatu, tworzy własne utwory inspirowane innym wysłuchanym tekstem.

 

PISANIE

Na poziomie podstawowym uczeń:

- tworzy dłuższe wypowiedzi za pomocą zdań pojedynczych i złożonych, poprawne pod względem językowym i stylistycznym,

- tworzy teksty informacyjne oraz teksty o charakterze instrukcji,

- wprowadza dialog do tekstu narracyjnego,

- redaguje opowiadanie odtwórcze i twórcze (wkomponowuje w nie opis przedmiotu, miejsca i cech bohatera, stosując odpowiednie słownictwo),podanie, życiorys, prostą notatkę,

- wypełnia druki urzędowe i pocztowe,

- podejmuje próby spójnego opisu dzieła plastycznego,

- streszcza tekst w porządku chronologicznym i relacjonuje wydarzenia przedstawione w utworze,

- podejmuje próby opisu postaci rzeczywistej lub literackiej, uwzględniając jej cechy charakteru i osobowości,

- sporządza plan wypowiedzi,

- stosuje zasady estetyki, graficznej organizacji tekstu oraz poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej redagowanych wypowiedzi.

Na poziomie ponadpodstawowym uczeń:

- tworzy wypowiedzi zróżnicowane stylistycznie w zależności od intencji nadawcy, rodzaju odbiorcy komunikatu oraz sytuacji komunikacyjnej,

- stosuje słownictwo odpowiednie dla rodzaju i celu wypowiedzi,

- wzbogaca tekst dialogiem charakteryzującym bohatera, wprowadza w dialog słowa narratora dystansującego się wobec wypowiedzi i działań bohatera,

- redaguje opowiadanie twórcze wzbogacone opisem przeżyć wewnętrznych bohatera oraz elementami opisu sytuacji, list oficjalny, różnego rodzaju notatki, sprawozdanie, np. z wycieczki,

- samodzielnie redaguje opis dzieła plastycznego, uwzględniając jego treści przenośne i symboliczne,

- charakteryzuje w przemyślany i pełny sposób postać rzeczywistą lub literacką; nazywa cechy charakteru, osobowości, usposobienia bohatera i ocenia jego postawę oraz postępowanie w odniesieniu do wartości etycznych, z uwzględnieniem motywów działania,

- przejawia dbałość o estetykę zapisu, poprawność językową i stylistyczną,poprawia własne błędy ortograficzne i interpunkcyjne.

 

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA

OCENIANIA DLA KLASY VI

 

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych

na ocenę dopuszczającą.

 

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

MÓWIENIE

- buduje wypowiedzi na temat,

- formułuje odpowiednie do sytuacji komunikacyjnej pytania i odpowiedzi,

- przedstawia swoje zdanie w dyskusji,

- zna zasady kulturalnej rozmowy,

- stosuje w opowiadaniu wypowiedzenia proste i rozwinięte, pojedyncze i złożone,

- wprowadza dialog w mowę opowieściową,

- mówi o swoich przeżyciach w danej sytuacji, nazywa przeżycia bohatera literackiego,

- nazywa cechy bohatera, wyciąga proste wnioski dotyczące jego postępowania,

- wygłasza z pamięci teksty poetyckie lub prozatorskie,

- jako nadawca i odbiorca komunikatu korzysta z niewerbalnych środki wyrazu,

- stara się stosować do podstawowych zasad poprawności językowej.

CZYTANIE

- czyta odpowiednio dobrane teksty literackie i rozumie ich treść,

- rozróżnia narrację pierwszo- i trzecioosobową,

- rozumie zależność między użytymi w tekście środkami stylistycznymi a jego treścią,

- wyróżnia postać mówiącą w różnych gatunkach i rodzajach literackich,

- rozróżnia pojęcia fabuła, akcja, wątek,

- wie, czym się różni opowiadanie od powieści,

- dostrzega podobieństwa i różnice między światem przedstawionym w literaturze a rzeczywistością,

- odczytuje teksty kultury: komiks, obraz, rzeźbę,

- zauważa podobieństwa i różnice między utworem literackim a jego adaptacją filmową czy teatralną,

- zauważa w tekście reklamy słownictwo wyrażające perswazję.

SŁUCHANIE

- słucha wypowiedzi rozmówców,

- dokonuje przekładu intersemiotycznego wysłuchanego komunikatu, np. wykonuje ilustrację do tekstu, piosenki.

PISANIE

- buduje dłuższe wypowiedzi za pomocą różnych wypowiedzeń pojedynczych i złożonych,

- wplata dialog w tekst narracyjny,

- redaguje opowiadanie twórcze i odtwórcze,

- wypełnia druki urzędowe i pocztowe,

- opisuje wskazane elementy dzieła plastycznego,

- streszcza tekst w porządku chronologicznym,

- nazywa cechy charakteru i osobowości postaci literackiej,

- komponuje plan wypowiedzi,

- przestrzega podstawowych zasad poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej oraz estetyki redagowanej wypowiedzi.

NAUKA O JĘZYKU

- stosuje wiedzę językową w zakresie:

- fonetyki (zna pojęcie głoski i litery; dostrzega różnicę między głoską dźwięczną i bezdźwięczną, nosową i ustną, twardą i miękką, między zapisem a wymową głoski; dzieli wyrazy na sylaby)

- słownictwa i słowotwórstwa (dopasowuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne;potrafi zastosować wybrane związki frazeologiczne pochodzenia biblijnego, mitologicznego, przysłowia; rozumie znaczenie wyrazu; z pomocą nauczyciela wyróżnia części w budowie słowotwórczej wyrazu)

- fleksji (z pomocą nauczyciela rozpoznaje formę i funkcję odmiennych części mowy; wskazuje nieodmienne części mowy),

- składni (z pomocą nauczyciela rozpoznaje części zdania, zna ich funkcję składniową; odróżnia zdanie złożone współrzędnie od zdania złożonego podrzędnie).

 

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

MÓWIENIE

- uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej,

- buduje spójne, logiczne wypowiedzi, posługując się poprawnym słownictwem,

- przedstawia swoje stanowisko w dyskusji, dobierając rzeczowe argumenty,

- stosuje się do zasad kulturalnej dyskusji,

- opowiada, stosując różnego rodzaju wypowiedzenia,

- wzbogaca opowiadanie dialogiem; stosuje opis własnych przeżyć, mówi o przeżyciach bohatera literackiego,

- charakteryzuje bohatera literackiego, formułuje ocenę jego postępowania,

- wygłasza teksty poetyckie i prozatorskie, stosując się do zasad poprawnej artykulacji oraz intonacji i zwracając uwagę na warstwę znaczeniową tekstu,

- świadomie korzysta z niewerbalnych środki komunikacji, takich jak gest,mimika twarzy, intonacja, pauza, dostosowując je do rodzaju komunikatu,jego odbiorców, celu wypowiedzi,

- stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej, tak aby jego wypowiedzi

były zrozumiałe dla odbiorcy.

CZYTANIE

- czyta ze zrozumieniem teksty literackie na poziomie semantycznym i samodzielnie rozwiązuje niektóre zadania świadczące o rozumieniu tekstu na poziomie krytycznym,

- analizuje zależność między użytymi w utworze środkami stylistycznymi a jego treścią,

- wyjaśnia pojęcia fabuła, akcja, wątek,

- wyróżnia rodzaje powieści,

- wnioskuje na temat otaczającej go rzeczywistości oraz miejsca człowieka w świecie na podstawie wybranych tekstów literackich,

- odczytuje plakat,

- dostrzega zależności między dziełem literackim a jego adaptacją,

- zauważa różnice w realizacji tego samego tematu i motywu w różnych dziedzinach sztuki oraz w różnych formach wypowiedzi artystycznej,

- dostrzega mechanizmy oddziaływania reklamy na jej odbiorcę.

SŁUCHANIE

- uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej przez uważne słuchanie wypowiedzi rozmówcy,

- dokonuje przekładu intersemiotycznego wysłuchanego komunikatu na taką formę, jak: słuchowisko, scenka dramatyczna itp.

PISANIE

- stara się zachować poprawność językową i stylistyczną dłuższych wypowiedzi zbudowanych za pomocą różnych typu wypowiedzeń,

- konstruuje teksty informacyjne oraz teksty o charakterze instrukcji,

- redaguje podanie, życiorys, samodzielną prostą notatkę,

- za pomocą odpowiedniego słownictwa wkomponowuje opis przedmiotu, miejsca, cech bohatera w opowiadanie twórcze lub odtwórcze,

- podejmuje próby spójnego opisu dzieła plastycznego,

- niezależnie od budowy utworu streszcza tekst w porządku chronologicznym, szczegółowo relacjonuje przedstawione wydarzenia,

- podejmuje próbę opisu postaci rzeczywistej lub literackiej, uwzględniając jej cechy charakteru i osobowości,

- stosuje zasady estetyki, graficznej organizacji tekstu oraz poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej redagowanych wypowiedzi.

NAUKA O JĘZYKU

- stosuje wiedzę językową w zakresie:

– fonetyki (dzieli wyrazy na litery i głoski, rozpoznaje głoski dźwięczne,bezdźwięczne, ustne, nosowe, twarde, miękkie; dzieli wyrazy na sylaby i potrafi przenieść wyraz do następnej linijki zgodnie z obowiązującymi

zasadami; dostrzega różnicę między zapisem a wymową głosek),

– słownictwa i słowotwórstwa (posługuje się słownictwem bliskoznacznym, wyrazami przeciwstawnymi, wybranymi związkami frazeologicznymi pochodzenia biblijnego i mitologicznego, przysłowiami; rozumie znaczenie wyrazu;

- wyjaśnia sens niektórych neologizmów i archaizmów; zna pojęcia wyraz podstawowy i pochodny; wyróżnia podstawę słowotwórczą, formant, rdzeń),

– fleksji (rozpoznaje w wypowiedzeniu odmienne i nieodmienne części

mowy, rozpoznaje formę odmiennych części mowy),

– składni (rozpoznaje części zdania; wyróżnia w zdaniu orzeczenie imienne

i czasownikowe; zna rodzaje podmiotu; odróżnia zdania złożone podrzędnie

i współrzędnie, spójnikowo i bezspójnikowo).

 

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

MÓWIENIE

- świadomie uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej,

- buduje spójne i poprawne pod względem językowym wypowiedzi, zróżnicowane stylistycznie w zależności od intencji nadawcy oraz adresata,

- uczestniczy w dyskusji na podany temat, przedstawia logiczne, rzeczowe argumenty poparte odpowiednimi przykładami i stosuje perswazję językową nieprzekraczającą granic kulturalnej rozmowy, tak aby przekonać pozostałych jej uczestnik do przyjęcia jego stanowiska,

- wzbogaca wypowiedzi o niewerbalne środki wyrazu, dobrane odpowiednio do sytuacji komunikacyjnej,

- stosuje w swoich wypowiedziach dialog, opis przeżyć wewnętrznych,

- charakteryzuje bohatera literackiego; ocenia jego postawy i postępowanie,uwzględniając motywy działania,

wygłaszając tekst poetycki lub prozatorski, stosuje pauzę, dobiera odpowiednio barwę i ton głosu, zaznacza akcenty logiczne, tak aby zwrócić uwagę odbiorcy na warstwę znaczeniową utworu,

- zwraca uwagę na poprawność językową i stylistyczną swoich wypowiedzi.

CZYTANIE

- czyta różne teksty literackie na poziomie krytyczno -twórczym,

- rozumie funkcję użytych w utworze środków stylistycznych oraz znaczenie postaci mówiącej w tekście,

- posługuje się terminami fabuła, akcja, wątek,

- wyróżnia cechy różnych rodzajów powieści i opowiadania,

- na podstawie analizy utworów literackich odkrywa podstawowe prawa dotyczące człowieka i otaczającego świata,

- analizuje treści pozaliterackich tekstów kultury,

- porównuje utwory literackie z ich adaptacją filmową lub teatralną,

- dostrzega zależność między realizacją tematu dzieła a jego tworzywem,

- wypowiada opinie na temat reklam i dostrzega werbalne oraz niewerbalne mechanizmy oddziaływania na odbiorcę.

SŁUCHANIE

analizuje przenośny sens wysłuchanego tekstu,

dokonuje w dowolnej formie przekładu intersemiotycznego wysłuchanego

komunikatu.

PISANIE

- konstruuje wypowiedzi zróżnicowane stylistycznie w zależności od intencji nadawcy, odbiorcy komunikatu oraz sytuacji komunikacyjnej,

- stosuje słownictwo odpowiednie do rodzaju i celu wypowiedzi,

- wzbogaca tekst dialogiem charakteryzującym bohatera,

- redaguje opowiadanie twórcze z elementami opisu przeżyć wewnętrznych bohatera, notatkę, sprawozdanie,

- opisując dzieło plastyczne, zauważa jego sens przenośny,

- charakteryzuje postać literacką lub rzeczywistą, nazywa cechy jej charakteru, osobowości i usposobienia, zauważa motywy działania,

- dba o estetykę zapisu, poprawność językową i stylistyczną redagowanego tekstu.

NAUKA O JĘZYKU

- umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie:

-fonetyki (dostrzega różnicę między wymową a zapisem głosek, oznacza miękkość głoski przez znak zmiękczenia oraz i

– słownictwa i słowotwórstwa (dobiera odpowiednio słownictwo bliskoznaczne w wypowiedzi w celu uniknięcia powtórzeń; stosuje w wypowiedziach pisemnych lub ustnych wyrazy przeciwstawne, związki frazeologiczne i przysłowia, a także powiedzenia związane z regionem;

-rozumie funkcję neologizm i archaizm w tekście, wyjaśnia ich sens;

-bada budowę słowotwórczą wyrazu; tworzy rodzinę wyrazów; tworzy definicję słowotwórczą wyrazu),

– fleksji (rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy, nazywa je i określa formę gramatyczną, rozumie ich funkcję w zdaniu, poprawnie stosuje je w wypowiedzi, w szczególności formy czasowników zakończonych na

-no, -to, nieregularnie odmieniających się rzeczownik, formy proklityczne i enklityczne zaimki, liczebniki w związku z rzeczownikiem),

– składni (rozpoznaje części zdania pojedynczego; nazywa typy orzeczenia

– imienne i czasownikowe oraz podmiotu – gramatyczny, domyślny, logiczny, zbiorowy; rysuje wykres logiczny zdania pojedynczego; rozróżnia zdania złożone podrzędnie i współrzędnie; stosuje zasady interpunkcji wypowiedzenia pojedynczego i złożonego).

 

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

MÓWIENIE

jako świadomy uczestnik sytuacji komunikacyjnej nawiązuje kontakt, podtrzymuje go oraz dobiera formę komunikatu w zależności od celu wypowiedzi i rodzaju odbiorcy,

- różnicuje swoje wypowiedzi stylistycznie, dba o ich poprawność językową,korzysta z bogatego słownictwa, stosuje odpowiednio dobrane do sytuacji komunikacyjnej niewerbalne środki wyrazu, aby komunikat stał się w pełni czytelny dla odbiorcy,

- aktywnie uczestniczy w dyskusji na tematy związane z rzeczywistością oraz dotyczące lektury; wprowadza w temat rozmowy; przekonuje do swojego zdania, udowadniając racje w sposób rzeczowy i logiczny; posługuje się informacją, cytatem z danego źródła; nawiązuje do wypowiedzi interlokutorów,

- wyciąga wnioski, dokonuje podsumowania rozmowy, modyfikuje własne poglądy;

- dba o poprawność językową wypowiedzi oraz o przestrzeganie przez dyskutanta zasad kulturalnej rozmowy,

- ubarwia wypowiedzi dialogiem, opisem przeżyć wewnętrznych, monologiem wewnętrznym postaci,

- stosuje charakterystykę bezpośrednią bohatera, wykorzystując bogate słownictwo nazywające cechy; stosuje charakterystykę pośrednią uwzględniającą motywy działania postaci;

- dokonuje oceny moralnej bohatera w odwołaniu do uniwersalnych wartości etycznych,

- wygłaszając tekst poetycki lub prozatorski z pamięci, podejmuje próbę jego interpretacji głosowej,

- dokonuje autokorekty językowej i stylistycznej wygłaszanego komunikatu.

CZYTANIE

- odczytuje tekst poetycki i prozatorski na poziomie przenośnym i symbolicznym,analizując konstrukcję i warstwę znaczeniową utworu, bierze pod uwagę funkcję osoby mówiącej w tekście,badając strukturę świata przedstawionego, dostrzega mechanizmy rozwoju fabuły, akcji, głównych wątków utworu prozatorskiego,

- na podstawie analizy utworów literackich podejmuje próbę interpretacji znaczenia i miejsca człowieka w świecie,

- odczytuje inne odpowiednio dobrane teksty kultury na poziomie krytyczno -twórczym,

- analizuje treść oraz tworzywo adaptacji filmowej lub teatralnej dzieła literackiego,

- bada zależność między tworzywem dzieła a realizacją tego samego tematu lub motywu w różnych dziedzinach sztuki,

- wyjaśnia mechanizmy oddziaływania reklam.

SŁUCHANIE

- dostrzega przenośny sens wysłuchanego tekstu,

- tworzy własne utwory inspirowane wysłuchanym tekstem,

- potrafi sporządzić notatkę w wybranej przez siebie formie na podstawie wysłuchanego tekstu.

PISANIE

- pisze różnorodne wypowiedzi, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej,poprawne pod względem językowym, stylistycznym, ortograficznym oraz interpunkcyjnym,

- wprowadza do dialogu słowa narratora dystansującego się wobec wypowiedzi i działań bohaterów,

- pisze opowiadanie twórcze z elementami opisu sytuacji, list oficjalny, notatkę w formie ciągłej, mapy mentalnej, schematu,

- wyjaśnia treści przenośne i symboliczne oraz konteksty interpretacyjne w opisie dzieła plastycznego,

- w sposób pełny i przemyślany charakteryzuje postać literacką lub rzeczywistą,

- przedstawia wszystkie możliwe motywy jej działania, ocenia postępowanie w odniesieniu do wartości etycznych,

- poprawia własne błędy językowe i stylistyczne.

NAUKA O JĘZYKU

- sprawnie stosuje wiedzę językową w zakresie:

– fonetyki (stosuje wiadomości dotyczące różnicy między zapisem a wymową głosek oraz funkcji głoski i w wyrazie),

– słownictwa i słowotwórstwa (korzysta z bogatego zasobu słownictwa, stosując wyrazy bliskoznaczne; dba o poprawność stylistyczną tekstu; ilustruje wypowiedzi odpowiednio dobranymi związkami frazeologicznymi i przysłowiami; wyjaśnia znaczenie wyrazu na podstawie ich etymologii;

- wyjaśnia zmiany znaczenia wyrazu; bada funkcję neologizmu i archaizmu w tekście; analizuje budowę słowotwórczą wyrazu; porządkuje rodziny wyrazów),

– fleksji (poprawnie używa w wypowiedzeniach ustnych i pisemnych form odmiennych i nieodmiennych części mowy, analizuje ich funkcję w zdaniu;

- dokonuje rozbioru gramatycznego wypowiedzenia pojedynczego),

– składni (dokonuje analizy logicznej wypowiedzenia pojedynczego; rysuje wykresy logiczne zdań pojedynczych z różnymi typami orzeczeń i podmiotów,schematy wypowiedzeń złożonych współrzędnie i podrzędnie;

- rozpoznaje i konstruuje zdania bezpodmiotowe; dba o poprawność interpunkcyjną wypowiedzeń pojedynczych i złożonych).

 

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

MÓWIENIE

- buduje twórcze, bezbłędne pod względem językowym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej wypowiedzi, w których się swobodnie posługuje werbalnymi i niewerbalnymi środkami wyrazu,

- rozpoczyna i podtrzymuje dyskusję na tematy związane z lekturą; rzeczowo, z zachowaniem zasad kulturalnej rozmowy ocenia stanowiska dyskutanta i podaje propozycje rozwiązania problemu,

- swobodnie się posługuje różnymi formami opowiadania i opisu,

- w sposób pełny i logiczny charakteryzuje bohatera lektury,

- wygłaszając tekst z pamięci, dokonuje jego interpretacji głosowej.

CZYTANIE

- odczytuje sens utworów poetyckich, prozatorskich i innych dzieł kultury (również spoza listy lektur przewidzianej programem nauczania) na poziomie krytyczno -twórczym, uwzględniając ich strukturę i treści przenośne oraz

symboliczne; odwołuje się do kontekstów kulturowych.

SŁUCHANIE

- analizuje i wykorzystuje w nowych sytuacjach komunikacyjnych informacje wybrane z wysłuchanego tekstu,

- analizuje i interpretuje przenośny sens wysłuchanego tekstu artystycznego.

PISANIE

- swobodnie się posługuje wszystkimi przewidzianymi w programie formami wypowiedzi pisemnej, a ponadto tworzy własne teksty, ciekawe pod względem treści i stylu, bezbłędne językowo,

- formułuje wypowiedzi na temat przeczytanych lektur (także spoza listy lektur przewidzianych programem nauczania).

NAUKA O JĘZYKU

- świadomie stosuje wiedzę językową w zakresie treści przewidzianych programem nauczania fonetyki, słownictwa i słowotwórstwa, fleksji oraz składni;przestrzega norm poprawnościowych w formułowanych wypowiedziach,

• samodzielnie poszerza wiedzę językową o treści spoza programu nauczania w klasie VI.

 

 

OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA

DLA KLASY V

 

Mówienie

Na poziomie podstawowym uczeń:

- nawiązuje kontakt werbalny z rówieśnikami (praca zbiorowa, grupowa)i nauczycielem,

- bierze udział w rozmowie na określony temat; formułuje adekwatne do danej sytuacji pytania i odpowiedzi,

- buduje spójne i logiczne wypowiedzi,

- umie opowiadać i streszczać teksty fabularne z zachowaniem porządku chronologicznego, opisywać przedmiot, krajobraz, wygląd fikcyjnej lub rzeczywistej postaci,

- dostosowuje wypowiedź do sytuacji komunikacyjnej,

- wyraża polecenie, prośbę,

- tworzy wypowiedź o charakterze zaproszenia, przeprosin, odmowy,

- wygłasza tekst z pamięci, zwraca uwagę na słowa kluczowe, zmienia tempo,posługuje się pauzą,

- stara się zachować poprawność językową wypowiedzi, stosuje się do uwag nauczyciela, wyraża gotowość

doskonalenia swoich umiejętności,

- korzysta z niewerbalnych środków wypowiedzi w celu wzbogacenia komunikatu werbalnego.

Na poziomie ponadpodstawowym uczeń:

- podtrzymuje kontakt werbalny z rówieśnikami i nauczycielem, aby wykonać,sprawdzić i poprawić lub udoskonalić wykonywane zadania,

- bierze aktywny udział w dyskusji na temat codzienności czy tekstu kultury(rozpoczyna, podtrzymuje, kończy rozmowę),

- przedstawia własny punkt widzenia i popiera swoje stanowisko argumentami z życia, lektury itp., stosuje odpowiednio dobrane słownictwo,

- barwnie opowiada teksty fabularne, opisuje, dobierając odpowiednie środki językowe,

- tworzy różnorodne komunikaty w zależności od celu wypowiedzi, sytuacji nadawczo -odbiorczej,

- wyraża obietnicę, zachętę, współczucie, zwątpienie,

- potrafi żartować z zachowaniem granic norm obyczajowych, dostosowuje wypowiedź do adresata i sytuacji,

- wygłaszając tekst z pamięci, zwraca uwagę słuchacza na ważne treści,zmusza do refleksji nad wygłoszonym utworem (zaznacza akcenty logiczne,stosuje pauzę, posługuje się barwą i tonem głosu),

- stosuje się do norm językowych,

- świadomie, w zależności od celu wypowiedzi, dobiera pozawerbalne środki porozumiewania się tak, aby jego komunikat był pełny i czytelny dla odbiorcy.

 

Czytanie

Na poziomie podstawowym uczeń:

- czyta teksty cicho i rozumie ich ogólny sens, rozpoznaje ich funkcję metajęzykową,

- płynnie czyta teksty głośno, poprawnie artykułuje i akcentuje wyrazy, stosuje

intonację zdaniową,

- rozróżnia teksty artystyczne i użytkowe, poetyckie i prozatorskie,

- nazywa elementy świata przedstawionego utworu w opowiadaniu, baśni,micie, legendzie,

- rozumie pojęcia: narrator, bohater, podmiot liryczny, świat przedstawiony,odbiorca, przenośnia, epitet, porównanie, uosobienie, zwrotka, refren, rym,wers,

- odczytuje dane z artykułu, instrukcji, przepisu, ogłoszeń, map, schematu,notatek, wykresu.

Na poziomie ponadpodstawowym uczeń:

- czyta teksty cicho, rozumie ich sens na poziomie semantycznym i odkrywa ich sensy przenośne,

- podczas głośnego czytania, stosując zasady wyrazistej artykulacji i intonacji, podkreśla rozumienie sensu utworu,

- rozpoznaje cechy charakterystyczne różnych tekstów kultury (teksty literackie,użytkowe, publicystyczne,

popularnonaukowe, przedstawienia teatralne i filmy, przekazy ikoniczne),

- analizuje elementy świata przedstawionego w utworze,

- posługuje się terminami: narrator, bohater, podmiot liryczny, świat przedstawiony,odbiorca, przenośnia, epitet, porównanie, zwrotka, refren, rym, wers,

- odczytuje i potrafi wykorzystać dane z artykułu, instrukcji, przepisu, ogłoszeń, map, schematu, notatek, wykresu.

 

Słuchanie

Na poziomie podstawowym uczeń:

- koncentruje uwagę podczas słuchania dłuższej wypowiedzi,

- rozumie sens słyszanych poleceń, instrukcji i innych wypowiedzi nauczyciela oraz uczniów w takim stopniu, by umieć je zrekonstruować,

- odróżnia informacje ważne od mniej ważnych w słyszanych wypowiedziach,na podstawie słuchanego tekstu potrafi sformułować pytania dotyczące najważniejszych jego treści,

- rozumie intencje nadawcy wypowiedzi.

Na poziomie ponadpodstawowym uczeń:

- słuchając tekstu artystycznego, rozumie sens dosłowny oraz przenośny,

- umiejętnie słucha poleceń, instrukcji i innych wypowiedzi nauczyciela oraz uczniów, tak że potrafi samodzielnie zanotować treść lub najważniejsze myśli zawarte w tych wypowiedziach,

- potrafi wykorzystać informacje zawarte w wysłuchanym tekście do tworzenia własnego tekstu.

 

Pisanie

Na poziomie podstawowym uczeń:

- buduje poprawnie pod względem logiczno -składniowym wypowiedzenia pojedyncze i złożone, łączy je w spójną wypowiedź na określony temat,

- potrafi zredagować opowiadanie z dialogiem, opis przedmiotu, krajobrazu, kartę pocztową, list, telegram, zaproszenie, zawiadomienie,

- opisuje cechy wyglądu i charakteru postaci fikcyjnej lub literackiej,

- wybiera z tekstu najważniejsze informacje i zapisuje je w formie kilkuzdaniowej notatki,

- streszcza teksty fabularne,

- uzupełnia notatki w formie tabeli, wykresu, schematu,

- tworzy plan ramowy w formie zdań oznajmujących, pytających lub równoważników zdań,

- potrafi przyporządkować wydarzenia szczegółowe do punktów planu głównego,

- stosuje zasady ortografii i interpunkcji,

- stosuje zasady estetycznego zapisu tekstu,

- dzieli wypowiedzi na części kompozycyjne.

Na poziomie ponadpodstawowym uczeń:

- buduje spójne wypowiedzi na określony temat, stosując wypowiedzenia różniące się pod względem składniowym i słownictwo adekwatne do sytuacji komunikacyjnej oraz celu wypowiedzi,

- pisze sprawozdanie z imprezy szkolnej, instrukcję, przepis, regułę,

- stara się jak najpełniej opisać postać literacką lub rzeczywistą (przedstawiając jej cechy wyglądu, osobowości i charakteru),

- potrafi stworzyć notatkę w formie wypowiedzi ciągłej, tabeli,

- tworzy plan ramowy i szczegółowy, swobodnie go przekształca,

- świadomie stosuje elementy świata przedstawionego w opowiadaniu twórczym, baśni, legendzie, zachowuje ich cechy gatunkowe,

- dokonuje korekty napisanego przez siebie tekstu,

- dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu.

 

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY V

 

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą.

 

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

Mówienie

- nawiązuje kontakt werbalny z kolegami i nauczycielem,

- formułuje pytania i odpowiedzi odpowiednie do sytuacji komunikacyjnej,

- potrafi samodzielnie połączyć kilka zdań w logiczną wypowiedź,

- zachowuje porządek chronologiczny w opowiadaniu i streszczeniu,

- nazwa cechy, opisując przedmioty, krajobraz, wygląd postaci,

- potrafi zastosować słownictwo wyrażające prośbę i polecenie, zaproszenie, przeprosiny,

- potrafi opanować pamięciowo tekst prozatorski lub poetycki,

- zna najważniejsze zasady poprawności językowej, dzięki którym jego wypowiedzi są zrozumiałe dla odbiorcy,

- stosuje się do zaleceń nauczyciela w doskonaleniu umiejętności komunikacji werbalnej,

- zna podstawowe niewerbalne środki wypowiedzi wzbogacające komunikat werbalny.

Czytanie

- czyta teksty cicho i rozumie ich ogólny sens,

- czyta teksty głośno i z pomocą nauczyciela stara się poprawnie akcentować oraz artykułować wyrazy,

- zna zasady intonacji zdaniowej,

- zna podział tekstów na artystyczne i użytkowe, prozatorskie i poetyckie,

- zna podstawowe pojęcia związane ze światem przedstawionym utworu (opowiadania, baśni, legendy, mitu),

- odczytuje dane z różnych przekazów informacji (instrukcja, zaproszenie, schemat).

Słuchanie

- słucha i rozumie sens poleceń oraz prostych instrukcji,

- odróżnia informacje ważne od mniej ważnych w słuchanym tekście,

- potrafi sformułować pytania zamknięte do najważniejszych treści słyszanej wypowiedzi,

- rozumie intencję nadawcy wypowiedzi.

Pisanie

- buduje wypowiedzenia proste i złożone, kilkuzdaniowe wypowiedzi na określony temat,

- redaguje proste opowiadanie z dialogiem,

- streszcza nieskomplikowane teksty fabularne,

- zna podstawowe cechy tekstów użytkowych (list, telegram, zaproszenie, ogłoszenie),

- nazywa cechy wyglądu postaci fikcyjnej lub rzeczywistej, zna zasady opisu cech charakteru postaci,

- w najprostszej formie zapisuje informacje wybrane z tekstu,

- zapisuje informacje w tabeli, na schemacie i wykresie,

- tworzy plan ramowy, a z pomocą nauczyciela dopisuje wydarzenia szczegółowe,

- zna podstawowe zasady ortografii i interpunkcji,

- stosuje zasady estetycznego zapisu,

- zna zasady organizacji i kompozycji wypowiedzi pisemnej.

Nauka o języku

- stosuje wiedzę językową w zakresie:

1. słownictwa (dobiera wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne z podanych w rozsypance, zna wybrane związki frazeologiczne pochodzenia biblijnego i mitologicznego, przysłowia),

2. składni (z pomocą nauczyciela rozpoznaje rodzaje wypowiedzeń – pojedyncze, złożone, zdanie, równoważnik zdania, zna różne typy wypowiedzeń

– oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe, zauważa zespoły składniowe w wypowiedzeniu pojedynczym, rysuje wykres graficzny zdania pojedynczego, zna zasady interpunkcji zdania pojedynczego i wypowiedzenia złożonego),

3. fleksji (z pomocą nauczyciela rozpoznaje formę i funkcję odmiennych i nieodmiennych części mowy przewidzianych w programie nauczania),

4. fonetyki (zna alfabet, dzieli wyrazy na głoski, litery, sylaby, z pomocą nauczyciela zauważa różnicę między wymową a zapisem samogłosek nosowych, głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, zna sposoby oznaczania miękkości głosek).

 

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

Mówienie

- uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej,

- angażuje się w rozmowę na określony temat,

- buduje kilkuzdaniowe wypowiedzi ustne,

- opowiada, streszcza i opisuje, używając odpowiednio dobranego słownictwa,

- buduje wypowiedzi o charakterze prośby, polecenia,

- używa odpowiedniego słownictwa, formułując zaproszenie, prośbę, przeprosiny, odmowę,

- wygłasza z pamięci teksty prozatorskie lub poetyckie, zwraca uwagę na słowa -klucze, zmienia tempo, posługuje się pauzą,

- pracuje nad poprawnością językową wypowiedzi,

- doskonali umiejętności komunikacji werbalnej, stosując się do zaleceń nauczyciela,

- wzbogaca komunikat werbalny pozajęzykowymi środkami wyrazu.

Czytanie

- rozumie ogólny sens tekstów czytanych cicho, zauważa ich sens metaforyczny,

- płynnie czyta teksty głośno, poprawnie artykułuje i akcentuje wyrazy,

- stosuje zasady intonacji zdaniowej,

- rozróżnia teksty artystyczne i użytkowe, prozatorskie i poetyckie,

- rozumie podstawowe pojęcia związane ze światem przedstawionym utworu

fabularnego oraz ze stylistyką i rytmizacją tekstu poetyckiego,

- wyszukuje, rozpoznaje i rozumie informacje zawarte w artykule, instrukcji, schemacie, notatce, wykresie.

Słuchanie

- potrafi zrekonstruować sens słyszanych wcześniej poleceń, instrukcji, innych wypowiedzi,

- selekcjonuje i wykorzystuje usłyszane informacje w samodzielnie tworzonym tekście,

- na podstawie słyszanego tekstu potrafi sformułować pytania zamknięte do najważniejszych jego treści.

Pisanie

- pisze wypowiedzi o charakterze artystycznym (opowiadanie z dialogiem, opis) i użytkowym (list, telegram, zaproszenie, zawiadomienie),

- opisuje cechy zewnętrzne i wewnętrzne postaci fikcyjnej lub rzeczywistej,

- zapisuje najważniejsze informacje w formie kilku zdań, wpisu danych w tabelę, na schemacie, wykresie,

- pisze streszczenie utworu,

- tworzy plan ramowy, a z pomocą nauczyciela plan szczegółowy,

- zna i stosuje zasady ortografii i interpunkcji,

- stosuje zasady estetycznego zapisu oraz organizacji i kompozycji wypowiedzi

pisemnej.

Nauka o języku

- stosuje wiedzę językową w zakresie:

1. słownictwa (dopisuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, wyjaśnia znaczenie i pochodzenie wybranych frazeologizmów biblijnych i mitologicznych, przysłów, powiedzeń),

2. składni (rozpoznaje rodzaje wypowiedzeń – pojedyncze i złożone, zdanie,równoważnik zdania, wyróżnia różne ich typy – oznajmujące, pytające,rozkazujące, wykrzyknikowe, wskazuje zespoły składniowe w zdaniu,rysuje wykres graficzny zdania pojedynczego),

3. fleksji (zna podstawowe formy i funkcje odmiennych i nieodmiennych części mowy przewidzianych w programie nauczania),

4. fonetyki (posługuje się alfabetem, poprawnie artykułuje głoski, uwzględnia różnicę między zapisem a wymową samogłosek nosowych, głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, oznacza miękkość głosek przez i oraz kreseczkę).

 

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

Mówienie

- podtrzymuje kontakt werbalny z kolegami i nauczycielem, aby wykonać,sprawdzić i poprawić powierzone mu zadanie indywidualne,

- aktywnie uczestniczy w dyskusji na tematy związane z codziennymi sytuacjami,

- samodzielnie wypowiada się na temat przeczytanych lektur,

- argumentuje swoje stanowisko, odwołując się do doświadczeń życiowych oraz przeczytanego tekstu,

- opowiada i opisuje, stosując odpowiednie słownictwo,

- posługuje się komunikatem różnego typu, wygłaszając tekst z pamięci, zwraca uwagę na ważne jego treści, zmusza odbiorcę do refleksji,

- stosuje się do norm językowych.

Czytanie

- czyta teksty cicho, rozumiejąc ich sens na poziomie semantycznym, oraz odkrywa znaczenia przenośne,

- stosuje zasady wyrazistej artykulacji i intonacji w czasie płynnego czytania głośnego tekstów literackich,

- rozpoznaje i wskazuje charakterystyczne cechy różnych tekstów kultury (teksty literackie, użytkowe, publicystyczne, popularnonaukowe, przedstawienia teatralne i filmy, przekazy ikoniczne),

- rozpoznaje i omawia elementy świata przedstawionego w utworze fabularnym,

- odczytuje i wykorzystuje dane z artykuł, instrukcji, schematu, tabeli, wykresu itp.

Słuchanie

- słuchając tekstu artystycznego, rozumie jego sens przenośny,

- słucha poleceń, instrukcji, innych wypowiedzi uczniów i nauczyciela w celu sporządzania samodzielnych notatek,

- wybiera i wykorzystuje informacje ze słyszanego tekstu dla stworzenia własnej wypowiedzi.

Pisanie

- korzystając z pomocy nauczyciela, buduje spójne wypowiedzi odpowiednie do sytuacji nadawczo -odbiorczej, stosując właściwe słownictwo i struktury składniowe,

-redaguje teksty użytkowe, takie jak: sprawozdanie, instrukcja, przepis,

- charakteryzuje jak najpełniej postać literacką lub rzeczywistą, podaje i opisuje cechy wyglądu, osobowości i charakteru,

- notuje informacje w wybranej formie (wypowiedź kilkuzdaniowa, tabela, schemat), stosuje zasadę zwięzłości,

- tworzy plan ramowy, szczegółowy i swobodnie go przekształca,

- stosuje charakterystyczne elementy świata przedstawionego oraz właściwą jego konstrukcję w opowiadaniu, baśni, legendzie,

- dba o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną pisanej wypowiedzi.

Nauka o języku

- umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie:

1. słownictwa (stosuje w zdaniu wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne,wykorzystuje wybrane frazeologizmy biblijne i mitologiczne, przysłowia,powiedzenia w wypowiedziach ustnych i pisemnych),

2. składni (rozpoznaje i nazywa rodzaje wypowiedzeń – pojedyncze, złożone,zdania, równoważniki zdań, typy wypowiedzeń – oznajmujące, pytające,rozkazujące, wykrzyknikowe, wyróżnia zespoły składniowe w wypowiedzeniu

pojedynczym, rysuje wykres graficzny zdania pojedynczego,stosuje zasady interpunkcji zdania pojedynczego i złożonego),

3. fleksji (poprawnie stosuje odmienne i nieodmienne formy przewidzianych w programie nauczania części mowy, trafnie nazywa ich funkcję),

4. fonetyki (posługuje się alfabetem, stosuje wiadomości dotyczące różnicy między wymową a zapisem samogłosek nosowych, głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, poprawnie zapisuje zmiękczenia).

 

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

Mówienie

- nawiązuje i podtrzymuje kontakt werbalny z kolegami oraz nauczycielem, aby skorygować lub udoskonalić

powierzone zadanie indywidualne czy zespołowe,

- udziela twórczych wskazówek, instrukcji co do sposobu pracy grupy, istotnych dla rozwiązania zadania, wykonania polecenia,

- prowadzi (rozpoczyna, podtrzymuje, kończy) rozmowę na temat codziennych sytuacji,

- stawia problemowe pytania dotyczące przeczytanej lektury,

- argumentuje swoje stanowisko w rozmowie, powołując się na tekst kultury, ustosunkowuje się do wypowiedzi innych kolegów, rozwija problem przez porównanie innych znanych mu tekstów,

- twórczo opowiada i opisuje,

- dostosowuje rodzaj komunikatu do sytuacji nadawczo -odbiorczej i celu wypowiedzi,

- wygłaszając tekst z pamięci, wskazuje na funkcję ekspresywną i metajęzykową utworu,

- dokonuje korekty własnej wypowiedzi.

Czytanie

- czyta teksty cicho i rozumie ich sens na poziomie semantycznym oraz krytyczno -twórczym,

- płynnie czyta głośno i podkreśla sensy utworu ważne dla rozumienia na poziomie semantycznym i krytycznym,

- analizuje charakterystyczne cechy różnych tekstów kultury,

- analizuje elementy świata przedstawionego w utworze,

- odczytuje, przetwarza, wykorzystuje dane z artykułu, instrukcji, schematu,wykresu, tabel itp.

Słuchanie

- słuchając tekstu artystycznego, zauważa i analizuje jego sens przenośny,

- słucha poleceń, instrukcji w celu samodzielnego lub zespołowego wykonania zadania; innych wypowiedzi uczniów i nauczyciela w celu sporządzania samodzielnych notatek,

- słuchając tekstu, analizuje informacje w celu wykorzystania ich we własnej wypowiedzi.

Pisanie

- samodzielnie buduje spójne wypowiedzi dostosowane do sytuacji komunikacyjnej,dobierając słownictwo i struktury składniowe świadczące o systematycznym kształceniu kompetencji językowych,

- pisze pełną charakterystykę postaci fikcyjnej lub rzeczywistej, przedstawiając oprócz cech osobowości i charakteru motywy jej postępowania, dokonuje oceny postaw bohatera,

- dopasowuje formę notatki do rodzaju zapisanych informacji,

- komponuje i pisze opowiadanie, baśń, legendę z zachowaniem ich cech gatunkowych,

- dba o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną pisanej wypowiedzi.

Nauka o języku

- sprawnie stosuje wiedzę językową w zakresie:

1. słownictwa (stosuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, związki frazeologiczne pochodzenia biblijnego lub mitologicznego, przysłowia i powiedzenia w tekście, wzbogacając język wypowiedzi),

2. składni (klasyfikuje wypowiedzenia – pojedyncze, złożone, zdania, równoważniki zdania, wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe – stosuje je w dłuższej wypowiedzi, analizuje budowę

logiczno -składniową zdania pojedynczego – wyróżnia zespoły składniowe, rysuje wykres graficzny, stosuje poprawny szyk wyrazów w zdaniu, dba o poprawną interpunkcję wypowiedzenia pojedynczego i złożonego),

3. fleksji (poprawnie stosuje w wypowiedziach ustnych oraz pisemnych formy odmiennych i nieodmiennych części mowy przewidzianych w programie nauczania, analizuje ich funkcję w zdaniu),

4. fonetyki (bezbłędnie posługuje się alfabetem, swobodnie stosuje wiadomości dotyczące różnicy między wymową a zapisem samogłosek nosowych, głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, poprawnie zapisuje zmiękczenia).

 

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

Mówienie

- formułuje twórcze uwagi, polecenia, instrukcje, dzięki czemu uczestniczy w planowaniu, usprawnianiu, kontrolowaniu i ocenie pracy zespołu czy grupy,

- rozpoczyna rozmowę na temat lektury od postawienia problemu,

- tworzy bezbłędne pod względem językowym komunikaty,

- wygłasza teksty z pamięci, dokonując analizy i interpretacji ważniejszych jego sensów,

- umiejętnie, w zależności od sytuacji komunikacyjnej, wykorzystuje werbalne i niewerbalne środki językowe.

Czytanie

- czyta ze zrozumieniem na poziomie semantycznym i krytycznym różne teksty kultury nieobjęte listą lektur przewidzianą w programie nauczania,

- interpretuje elementy świata przedstawionego i kompozycję utworu literackiego.

Słuchanie

- dokonuje analizy i interpretacji niektórych sensów przenośnych słuchanego tekstu artystycznego (również spoza listy lektur objętej programem),

- słuchając różnych tekstów, dokonuje selekcji informacji w celu wykorzystania ich w sytuacjach nietypowych.

Pisanie

- wykazuje się samodzielnością, twórczym ujęciem tematu, pomysłową formą, przemyślaną kompozycją i poprawnością językową w wypowiedziach pisemnych,

- proponuje własne, ciekawe i urozmaicone pod względem graficznym formy notatek,

- podejmuje próby formułowania wypowiedzi na temat przeczytanych lektur.

Nauka o języku

- świadomie stosuje wiedzę językową w zakresie treści materiałowych przewidzianych programem nauczania słownictwa, składni, fleksji, fonetyki,

- poszerza wiedzę językową o treści wykraczające poza przewidziane programem nauczania w klasie V,

- wykazuje się szczególną dbałością o zachowanie norm poprawnościowych w wypowiedziach ustnych i pisemnych.

 

Formy sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów:

I. Prace pisemne:

a) prace klasowe:

• prace stylistyczne – jedno lub dwa wypracowania w semestrze zapowiedziane

i zapisane w dzienniku tydzień wcześniej

Praca stylistyczna nie może zawierać mniej niż 6 (kl. IV), 8 (kl. V), 10 (kl. VI) zdań. W

przypadku mniejszej objętości nie zalicza się punktów za poprawność językowo -stylistyczną,

ortograficzną i interpunkcyjną.

W oparciu o pisemną opinię poradni psychologiczno -pedagogicznej uczniom dysortograficznym nie obniża się punktów za poprawność ortograficzną, a „zalicza się” je na korzyść ucznia, jeżeli praca jest estetyczna i czytelna.

Kryteria oceniania:

I. Zgodność pracy z tematem i jego rozwinięciem punktacja

1. Praca częściowo zgodna z tematem 0 - 1p

2. Tekst jest w pełni zgodny z tematem 0 - 1p

II. Treść i forma wypowiedzi

1. Trafny i celowy dobór przykładów 0 - 1p

2. Sformułowanie charakterystycznego dla danej wypowiedzi wstępu i zakończenia 0 – 1p.

3. Dobór elementów charakterystycznych dla danej formy wypowiedzi 0 - 1p

III. Kompozycja pracy

1. Tekst posiada kompozycję trójdzielna z zachowaniem odpowiednich proporcji 0 - 1p

2. Tekst jest spójny (językowe nawiązania pomiędzy poszczególnymi częściami pracy) 0 - 1p

3. Tekst jest logicznie uporządkowany i stanowi spójną całość 0 - 1p

IV. Poprawność językowo- stylistyczna 0 – 4p

1. 3 błędy językowe – 4p

2. 4 błędy językowe – 3p

3. 5 błędów językowych – 2p

4. 6 błędów językowych – 1p

5. 7 i więcej błędów językowych - 0p

V. Zapis

1. Ortografia jest poprawna (dopuszczalne 3 błędy- 3p, 4 błędy – 2p, 5 błędów – 1 p) *0 - 3p

2. Interpunkcja jest poprawna (dopuszczalne 4 błędy-2 p, 5 błędów – 1 p) 0 - 2p

3. Estetyka pracy (przejrzysty układ graficzny i czytelność zapisu) 1p

Liczba punktów do zdobycia 20p

*1 błąd pierwszorzędny = 2 błędy drugorzędne; w przypadku uczniów z orzeczeniem o dysleksji dopuszczalne są 4 błędy)

Oceny:

20 pkt. – cel

19-18 pkt. – bdb

17-15 pkt. – db

14-10 pkt. – dst

9-6 pkt. – dop.

5-0 pkt. – ndst.

• sprawdziany ortograficzne (dyktanda) – przeprowadzane trzy lub cztery razy w ciągu semestru po wcześniejszym przygotowaniu trudnego słownictwa i zasad pisowni. Dyktanda układane będą na podstawie wyrazów znanych dzieciom.

kryteria oceniania: cel – bez błędu ort. i int.

bdb – praca z 1 bł. ort.

db - praca z 2 bł. ort.

dst - praca z 3-4 bł. ort.

dop - praca z 5-6 bł. ort.

ndst – 7 bł. i powyżej

*3 błędy interpunkcyjne = 1 błąd ortograficzny

1 błąd ortograficzny pierwszorzędny = 2 błędy ortograficzne drugorzędne

błędy drugorzędne określane są w zależności od omawianego w danej klasie materiału i zasad

ortograficznych sprawdzanych poprzez dyktando 12

• test sumujący – jeden pod koniec każdego semestru – umiejętności literackie,

językowe i ortograficzne.

Sprawdziany gramatyczne – 1 lub 2 w semestrze – zakres umiejętności gramatycznych, poprzedzonych nabywaniem wiedzy i umiejętności podczas zajęć.

Kryteria oceniania:

więcej niż 100% - celujący

95% - 100% - bardzo dobry+

90% - 94% - bardzo dobry

86% -89% - bardzo dobry-

78% - 85% - dobry +

72% - 77% - dobry

67% - 71% - dobry-

61% - 66% - dostateczny+

56% - 60% - dostateczny

50% - 55% - dostateczny-

45% - 49% - dopuszczający+

40% - 44% - dopuszczający

35% - 39% - dopuszczający -

poniżej 34% - ocena niedostateczna

• kartkówki – obejmują materiał nauczania z 2 – 3 lekcji wstecz.

Mogą, ale nie muszą być wcześniej zapowiadane.

b)prace domowe:

• prace stylistyczne – sprawdzamy i oceniamy dwie w semestrze, kryteria oceniania jak w przypadku pracy stylistycznej.

• różne formy notatek z lekcji – sprawdzamy i oceniamy co najmniej dwie.

kryteria oceniania: zgodność z poleceniem, poprawność ortograficzna i interpunkcyjna, poprawność językowo - stylistyczna

2.Wypowiedzi ustne:

a) czytanie – 2 razy w semestrze, oceniamy: płynność, wyrazistość, respektowanie znaków

interpunkcyjnych,

b) opowiadanie (wypowiedzi ustne na zadany temat) – raz w semestrze, oceniamy:

zgodność z treścią utworu, kompozycję wypowiedzi, poprawność językową, płynność.

Kryteria oceniania:

Stopień celujący:

Ucznia otrzymującego ocenę celującą obowiązują wymogi takie jak na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:

- wypowiedź spójna, logiczna, bezbłędna językowo i wykazująca się wysokim poziomem merytorycznym,

- krytycyzm, śmiałość argumentacji, samodzielność myślenia,

- umiejętne i swobodne posługiwanie się pojęciami abstrakcyjnymi oraz specjalistycznymi,

- zajęcie aktywnego stanowiska nadawcy i odbiorcy komunikatu werbalnego, wzbudzenie zainteresowania słuchaczy.

Stopień bardzo dobry:

- wykazanie się bardzo dobra znajomością tekstu,

- tworzenie precyzyjnych i spójnych wypowiedzi (logiczny układ całości, wyraźne

zaznaczenie wstępu, rozwinięcia i wniosków),

- umiejętność zaprezentowania własnego stanowiska i punktu widzenia, dojrzała i

przemyślana argumentacja,

- dokonywanie uogólnień, samodzielność sądów i spostrzeżeń,

- bogaty zasób słownictwa, sprawne posługiwanie się nowo poznanymi terminami i pojęciami,

- wypowiadanie się zgodne z normą językową,

- właściwe tempo i intonacja wypowiedzi,

- komunikatywność przekazu,

- kultura wypowiedzi.

Stopień dobry:

- swobodne i sensowne wypowiadanie się zgodne z tematem,

- samodzielne formułowanie logicznych wniosków,

- uchwycenie zależności między zjawiskami,

- dbanie o spójność i przejrzystość wypowiedzi,

- wyrażanie i uzasadnianie własnego stanowiska w trakcie prowadzonej dyskusji,

- celowe wprowadzenie do wypowiedzi nowo poznanych słów, związków frazeologicznych, termonów teoretyczno - literackich,

- tworzenie logicznych wypowiedzi wielozdaniowych,

- poprawne konstruowanie zdań złożonych,

- właściwe tempo i intonacja wypowiedzi.

Stopień dostateczny:

- trafna, samodzielna, ale zbyt krótka wypowiedź zgodna z określonym tematem, poprawna merytorycznie (z niewielkimi usterkami stylistycznymi), w większości odtwórcza, uproszczona,

- próby argumentowania własnego stanowiska w dyskusji i formułowania wniosków,

- poprawne słownictwo, unikanie stylu potocznego,

- na ogół poprawne konstrukcje składniowe.

Stopień dopuszczający:

- odtwórcza prezentacja wiadomości,

- nieumiejętność selekcjonowania materiału, wypowiedź nieuporządkowana,

- tworzenie logicznej wypowiedzi jednozdaniowej, próby formułowania wypowiedzi kilku zdaniowej, wspomagane przez nauczyciela (pytania pomocnicze),

- ubogi zasób słownictwa, częste posługiwanie się stylem potocznym,

- na ogół poprawne pod względem składniowym budowanie zdań.

Stopień niedostateczny:

- otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą.

c) recytacja – raz w semestrze, oceniamy stopień pamięciowego opanowania tekstu,

respektowanie znaków interpunkcyjnych, właściwą dykcję i artykulację oraz interpretacje głosową tekstu. Oceniamy również pamięciowe opanowanie recytacji podczas wystąpień publicznych oraz konkursów recytatorskich.

Kryteria oceniania:

Stopień celujący:

otrzymuje uczeń, który spełnia kryteria na ocenę bardzo dobrą oraz wymogi dodatkowe:

- ciekawa interpretacja głosowa, uwzględniająca charakter tekstu,

- oryginalność, ekspresja, „pomysł” na tekst,

- wzbudzenie zainteresowania słuchaczy.

Stopień bardzo dobry:

otrzymuje uczeń, który spełnia kryteria na ocenę dobra oraz dodatkowe wymogi:

- interpretacja głosowa uwzględniająca specyfikę utworu (np. temat, kompozycję, nastrój).

Stopień dobry:

- dobre opanowanie pamięciowe tekstu (nieliczne błędy:1-2),

- właściwa artykulacja, dykcja i intonacja,

- próba interpretacji głosowej zgodnej z charakterem utworu.

Stopień dostateczny:

- poprawne wygłoszenie tekstu z pamięci (dopuszczalne 4 drobne pomyłki),

- wyraźne wygłoszenie tekstu,

- próba zachowania odpowiedniego tempa wypowiedzi.

Stopień dopuszczający:

- słabe opanowanie pamięciowe tekstu (około 60-70%),

- wyraźne wygłoszenie utworu, uwzględniając przestankowanie.

Stopień niedostateczny:

otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymogów na ocenę dopuszczającą.

d) wypowiedzi kilku zdaniowe – premiowane plusami:

(5 plusów – 5, 4 plusy – 4, 3 plusy – 3)

3.Działania praktyczne – podejmowane przez ucznia, zarówno podczas pracy na lekcji, jak

też w obrębie dodatkowych prac domowych.

Kryteria oceny:

- swobodne odwoływanie się do zdobytej wiedzy (znajomość pojęć i terminów, stosowne do sytuacji praktyczne ich używanie),

- umiejętne korzystanie z różnych źródeł informacji oraz ocena przydatności zgromadzonych materiałów, świadome ich selekcjonowanie,

- wykazanie się twórczym myśleniem, inwencją, oryginalnością,

- obrazowe i logiczne prezentowanie efektów działań swoich lub grupy, dobieranie odpowiednich środków wyrazu , spontaniczność, kreatywność,

- zwięzłe, interesujące przedstawienie i uzasadnienie stanowiska grupy, swoboda wypowiedzi,

- duże zaangażowanie w prace grupy,

- śmiałe otwarte prezentowanie swoich przemyśleń, pomysłów, rozwiązań,

- uwzględnianie tez, sądów argumentów, wniosków proponowanych przez innych;

- wykorzystanie indywidualnych predyspozycji, uzdolnień, np. barwa głosu, ekspresja, mimika (mowa ciała) podczas prezentacji działań praktycznych,

- wskazywanie związków i odrębności między literatura piękną a innymi dziedzinami

sztuki (np. rzeźba, malarstwo, grafika, teatr, muzyka, gatunki publicystyczne, pantomima),

- duża atrakcyjność prezentacji, wywołująca zaciekawienie, zainteresowanie tematem,

problematyką,

- umiejętność przekonywania, sztuka kompromisu,

- zachowanie zasad kultury języka,

- wykonanie dodatkowych prac w czasie pozalekcyjnym,

- efektywna, spontaniczna i dobrowolna pomoc w nauce udzielona innym, np. kolegom z klasy.

Wykorzystanie powyższych kryteriów:

- ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń spełniający przynajmniej 1-2 ww. punktów,

- ocenę dostateczną – uczeń spełniający przynajmniej 3-4 ww. punktów,

- ocenę dobrą – uczeń spełniający przynajmniej 5-6 ww. punktów,

- ocenę bardzo dobrą – uczeń spełniający przynajmniej 7 z ww. punktów,

- ocenę celującą – uczeń szczególnie uzdolniony, spełniający większość ww. kryteriów w rożnym stopniu.

 

II. Zasady poprawiania ocen:

• uczeń ma prawo z własnej inicjatywy poprawić ocenę niedostateczną oraz dopuszczającą z prac klasowych pisemnych w terminie 1 tygodnia ( w szczególnych przypadkach dopuszczalny jest termin 2 tygodni np. z powodu długotrwałego leczenia, pobytu w szpitalu itp.),

• uczeń może poprawić daną pracę tylko raz ( dotyczy to również wypowiedzi ustnych, czytania opowiadania, recytacji),

• nauczyciel wstawia do dziennika zarówno ocenę negatywną jak i poprawioną,

• uczeń ma prawo poprawienia przewidywanej oceny rocznej (innej niż ocena niedostateczna), zgodnie z zasadami zapisanymi w WSO .

III. Motywowanie uczniów do postępów w nauce:

Nauczyciel:

• przedstawia jawne, jasne kryteria ocen,

• wyjaśnia uczniom zasady poprawiania ocen,

• nagradza twórczość i kreatywność uczniów,

• stawia przed uczniami zadania o różnym stopniu trudności,

• stosuje na lekcji metody aktywizujące i różnorodne formy pracy;

IV. Prawa i obowiązki ucznia:

( zapoznajemy ucznia z jego obowiązkami na początku roku szkolnego w formie ustnej bądź

zapisujemy w zeszycie przedmiotowym)

• uczeń jest zobowiązany do prowadzenia zeszytu przedmiotowego na bieżąco – notatki z lekcji, na których był nieobecny, muszą być uzupełnione w ciągu tygodnia,

• pisemne prace domowe muszą być prowadzone w zeszycie (brak zeszytu oznacza brak zadania domowego i w konsekwencji ocenę niedostateczną),

• za brak zadania domowego, w przypadku zgłoszenia tego faktu nauczycielowi, uczeń otrzymuje minus odnotowany w dzienniku; 3 minusy oznaczają ocenę ndst.; w przypadku niezgłoszenia nieprzygotowania nauczycielowi, uczeń otrzymuje ocenę ndst.,

• uczeń powinien posiadać na ławce podręcznik, egzemplarz omawianej lektury oraz inne pomoce zalecane przez nauczyciela; notoryczny brak w/w pomocy traktowany będzie jako lekceważenie obowiązków szkolnych i może wpłynąć na ocenę z zachowania,

• prace klasowe, sprawdziany z nauki o języku, sprawdziany ortograficzne (dyktanda) są obowiązkowe i poprzedzone tygodniową zapowiedzią; jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może ich napisać z całą klasą, powinien to uczynić w terminie tygodniowym od rozdania pracy,

• poprawa ocen niedostatecznych (patrz rozdz. II: Zasady poprawiania ocen),

• krótkie sprawdziany (kartkówki), obejmujące trzy ostatnie tematy mogą być niezapowiedziane,

• nauczyciel ma obowiązek sprawdzenia i oddania prac w ciągu dwóch tygodni,

• oceny są jawne i umotywowane przez nauczyciela, zarówno dla ucznia, jak i

rodziców,

• każdy uczeń ma prawo do zdobycia dodatkowych ocen za prace nadobowiązkowe

zlecone przez nauczyciela bądź podjęte ze swojej inicjatywy,

• uczeń zagrożony oceną niedostateczną na semestr bądź koniec roku szkolnego ma

możliwość jej poprawienia najpóźniej na dwa tygodnie przed radą klasyfikacyjną;

inne oceny nie podlegają poprawie (na ocenę końcową uczeń pracuje cały rok),

• jeśli uczeń opuścił 50% lekcji i brak jest podstaw do wystawienia oceny, nie jest

klasyfikowany i musi złożyć egzamin klasyfikacyjny w terminie ustalonym przez

dyrekcję szkoły, przed wyznaczoną komisją egzaminacyjną; taki uczeń otrzymuje na

miesiąc przed egzaminem zestaw zagadnień obowiązujących do zaliczenia

przedmiotu,

• uczeń trzykrotnie w ciągu semestru może zgłosić nieprzygotowanie do zajęć,

• aktywność ucznia na lekcji może być oceniana także w formie plusów, których

określona liczba (5) składa się na ocenę bardzo dobrą; brak aktywności na zajęciach

bądź brak orientacji w zadaniach wykonywanych na lekcji może być oceniany jako

minusy, których określona liczba (5) równa się ocenie niedostatecznej,

• uczeń przyłapany na próbie ściągania ma obniżona ocenę,

• uczeń, którego dłuższa forma wypowiedzi pisemnej jest niesamodzielna otrzymuje

ocenę niedostateczną;